Tẩy dầu hóa học là quá trình tác dụng xà phòng hóa và nhũ hóa của dung dịch kiềm nóng đối với dầu để tẩy đi lớp dầu, mỡ. Tác dụng nhũ hóa của chất hoạt động bể mặt để tẩy lớp dầu, mỡ không thể xà phòng hóa. 1. Tẩy dầu dung dịch kiểm nhiệt độ cao.
- Tẩy dầu kiềm:
Tẩy dầu dung dịch kiểm dễ quản lý, sử dụng rộng rãi. Hàm lượng NaOH trong dung dịch kiềm không cao. Tẩy dầu sắt thép hàm lượng NaOH nhỏ hơn 100 g/l, tẩy dầu đồng và hợp kim đồng hàm lượng NaOH nhỏ hơn 20 g/.
Tẩy dầu kẽm, thiếc, chì, nhôm và hợp kim của chúng, không tây dầu dung dịch kiềm đặc muối kiềm như Na2CO3, Na3PO4 V.V… Tẩy dầu dung dịch kiềm: có thể tẩy dầu mở thực vật có thể xà phòng hóa, cho thêm một số chất hoạt đông bề mặt như thủy tinh lỏng, bột xà phòng, chất nhũ hóa OP … có thể tấy được dầu mỡ khoáng vật.
| Thủy tinh lỏng là chất nhũ hóa mạnh, có năng lực xà phòng hóa, có tác động làm chậm đối với chì, kẽm … Nhưng nó cũng khó rửa sạch.
- Tẩy dầu axit
Tẩy dầu axit có thể đồng thời tẩy dâù và lớp oxyt mỏng trên bề mặt chi tiết. Nó được tạo thành bởi hỗn hợp axit vô cơ hoặc hữu cơ và chất hoạt động bề mật. Thí dụ hốn hợp H2O4 (1,84): 100 ml/l, chất nhũ hóa OP 25 g/l dùng để tẩy dầu cho đồng, hỗn hợp H2SO4 (1,84): 150 = 200 ml/l, chất nhũ hóa OP ~ 108 m/l, Thioure 5 g/1 dùng để tẩy dầu cho sắt thép. Hỗn hợp K2Cr2O7 15 8. H2SO4 (1.84): 300 ml/l; H2O2 20 ml// dùng để tẩy dầu cho chất dẻo
- Tẩy dầu dung dịch kiềm, nhiệt độ thấp
Tẩy dầu dung dịch kiểm nhiệt độ cao hiệu suất tấy dầu thấp, nhiệt độ kiềm cao (65 – 90°C), tiêu hao năng lượng lớn, ô nhiễm môi trường, xử lý nước thải tốn kém v.v… Tẩy dầu dung dịch kiềm ở nhiệt độ thấp khắc phục được những nhược điểm trên, có nhiều loại dung dịch tẩy dầu:
(1) Căn cứ chọn lọc pha chế dung dịch tẩy dầu
Nghiên cứu pha chế và chọn dung dịch tẩy dầu cần căn cứ vào nguyên liệu nên, chủng loại dầu và phương pháp cơ khí khi tẩy dầu (ngâm, phun, quay, siêu âm v.v…) mà quyết định. __
(2) Chọn thành phần chất tẩy dầu
Chất tẩy dầu nhiệt độ thấp bao gồm hợp chất tính kiềm và chất hoạt động bề mặt. Hợp chất tính kiểm hiếm 75%, ngoài ra còn có chất tăng tốc độ tẩy và chất làm chậm …
a) Hợp chất tính kiềm: Hợp chất tính kiểm bao gồm hyđrôxyt kim loại, các loại muối cacbonat, muối phốtphát … Thành phần chủ yếu gồm có NaOH. Na3PO4, còn Na2CO3 và Na2PO4 chỉ có tác dụng có hạn.
- NaOH: NaOH có tác dụng xà phòng hóa với dầu mỡ thực vật, tạo thành
Natri stearat (xà phòng) tan trong nước. Nhưng NaOH tính kiểm mạnh, có khả năng ăn mòn kim loại nền, chỉ khi nào có nhiều dầu mỡ mới dùng hàm lượng cao. Độ nhớt của NaOH lớn, khó rửa sạch, cho Na5P3O10 để cải thiện khả năng rửa.
- Các hợp chất tính kiểm khác đều là muối kiểm mạnh, axit yếu, chúng có thể hòa tan trong nước tạo thành OH” gọi là chất xà phòng hóa và chất hỗ gợ rử3.
Na3PO4 có tác dụng đặc biệt, ngoài việc nhũ hóa tẩy dầu làm mềm nước. chất hoạt động bề mặt chiếm trên 5%, hiệu quả tẩy dầu rất tốt.
(2) Chọn thành phần chất tẩy dầu nhiệt độ thấp bao gồm hợp chất tính kiềm và chất hoat động bể mặt. Hợp chất tính kiềm :hiếm 75%, ngoài ra còn có chất tăng tốc độ tấy và chất làm chậm v.v…
a) Hợp chất tính kiếm: Hợp chất tính kiểm bao gồm hyđrôxyt kim loại
lượng cao. Độ nhớt của NaOH lớn, khó rửa sạch, cho NazP;Oio để cải thiên NaOH: NaOH có tác dụng xà phòng hóa với dầu mỡ thực vật, tạo thành Nari stearat (xà phòng) tan trong nước. Nhưng NaOH tính kiểm mạnh, có khả năng ăn mòn kim loại nền, chỉ khi nào có nhiều dầu mỡ mới dùng hàm khả năng rửa. * Các hợp chất tính kiểm khác đều là muối kiểm mạnh, axit yếu, chúng có thể hòa tan trong nước tạo thành OH gọi là chất xà phòng hóa và chất hỗ trợ rửa. Na;PO¿ có tác dụng đặc biệt, ngoài việc nhũ hóa tẩy dầu làm mềm nước, khi chất hoạt rộng bề mặt chiếm trên 5%, hiệu quả tẩy dầu rất tốt.
Na;P;O;o có tác dụng làm mềm nước rất tốt, nó có thể tạo phức vào một số ion kim loại, bề phòng kết tủa, đóng cục trong quá trình rửa.
b) Chất hoạt động bề mặt: Chất hoạt động bề mặt thường dùng là chất
hoạt động bề mặt không có ion, có công thức [R —O — (CH;CH;O), – H)
Thí dụ: R -< ~ O(CH;CH;O)„—H , OP – 10, Chất hoạt động bề mặt ion âm như R – OOONa, R – OSO¿Na, RSO¿Na,
T4 -~ l0 v.v…
R-0PO¿Na; v.v…
Liên hệ nhanh: 0707 6060 99 để tư vấn.
